Jan Kiepura urodził się 16 maja 1902 roku w Sosnowcu. Jego rodzicami byli Franciszek i Maria z domu Neuman. W 1910 roku Kiepurowie zamieszkali we własnym domu przy ulicy Miłej 6, w którym prowadzili piekarnię (dom wyburzono w latach siedemdziesiątych).
W latach 1916-1920 uczęszczał do Gimnazjum Państwowego S. Staszica w Sosnowcu (dziś IV Liceum Ogólnokształcącego S. Staszica) i zdał maturę. Był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej, a w 1919 r. uczestniczył w I powstaniu śląskim. Po ukończeniu szkoły średniej studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim, równocześnie jednak (prawdopodobnie w tajemnicy przed ojcem) sporą część przysyłanych z domu pieniędzy poświęcał na lekcje śpiewu u znakomitego Wacława Brzezińskiego oraz — dla opanowania specyficznych „tenorowych sekretów” — u słynnego tenora Tadeusza Leliwy. W 1923 roku odbył się pierwszy publiczny koncert Kiepury w sali kina „Sfinks” w Sosnowcu. W styczniu 1925 roku zadebiutował we Lwowie w tytułowej partii „Fausta”; kilka dni później wystąpił w tej roli w Teatrze Wielkim w Poznaniu, a 11 lutego w Operze Warszawskiej.
Za radą przyjaciół Kiepura postanowił udać się do Paryża, by ubiegać się o debiut w tamtejszej Wielkiej Operze. Po drodze zatrzymał się w Wiedniu – i tu już pozostał. Ciekawostką jest, iż historia odkrycia wielkiego talentu Kiepury w tym mieście, odpowiednio ubarwiona, przeszła już do legendy; Kiepurą zainteresował się Franz Schalk, dyrektor Państwowej Opery w Wiedniu, oraz wszechwładna podówczas w wiedeńskim świecie artystycznym znakomita śpiewaczka Maria Jeritza. Niebawem wystąpił więc Kiepura na scenie Staatsoper u boku Jeritzy w „Tosce” i chociaż w języku włoskim umiał zaśpiewać tylko dwie główne arie, a całą resztę swej partii z konieczności śpiewał po polsku, odniósł wspaniały sukces: prasa obwołała go „królem tenorów”, „Krezusem głosowym” i nawet „następcą Carusa”. Następną rolą Kiepury w Operze Wiedeńskiej była rola księcia Kalafa w „Turandot”, którą teatr ten wystawił w 1926 r.. Tym razem opanował już swą partię po niemiecku, i to w ciągu zaledwie ośmiu dni, a śpiewał ją na zmianę z Leo Slezakiem. Po „Turandot” przyszła kolej na „Cud Heliany” Korngolda. W 1929 występował już w mediolańskiej La Scali, debiutując z sukcesem w „Tosce”, a następnie biorąc udział w prapremierze opery „Le preziose ridicole” Felice Lattuady pod batutą Artura Toscaniniego.
W roku 1931 ruszył na podbój Ameryki. Odnosił sukcesy na Broadwayu, oklaskiwała go publiczność Metropolita Opera. W swym repertuarze miał najsłynniejsze główce partie operowe i operetkowe. Zaczyna też robić karierę jako gwiazdor filmowy, współpracując najpierw z berlińską UFA, potem z wytwórniami hollywoodzkimi. Lista filmów z udziałem Kiepury jest całkiem pokaźna, do najpopularniejszych należały: „Neapol, śpiewające miasto”, „Pieśń nocy”, „Kocham wszystkie kobiety”, „Czar cyganerii” oraz „Kraina uśmiechu” (w tym ostatnim filmie występował Kiepura wraz z poślubioną w 1937 roku małżonką, wiedeńską śpiewaczką i aktorką węgierskiego pochodzenia Martą Eggerth).
Dzięki tym sukcesom postacią Jana Kiepury zainteresowała się bliżej Warszawa. Przyjazdy Kiepury do kraju stawały się sensacją, a jego występy wywoływały spontaniczne wybuchy entuzjazmu.
Jednak często w Polsce o Kiepurze mówiło się z przekąsem; krytykowano jego sposób bycia na estradzie, pokpiwano z trudności w uczeniu się nowego repertuaru, wreszcie ganiono nadmierną interesowność. Sam Kiepura nie odmawiał prawie nigdy prośbom o występy na cele społeczne, we wczesnych latach swej kariery zawsze miał otwarte serce i kieszeń dla biednych, lecz zdolnych studentów, zaś podczas wojny i później słał z zagranicy liczne dary potrzebującym pomocy rodakom. Kiepura cechował się ogromną pracowitością, całymi godzinami potrafił ćwiczyć jedna frazę lub pasaż czy nawet pojedynczy ton, nim osiągnął zadowalający go rezultat.
Kiepura cieszył się prawdopodobnie największą międzynarodową sławą i popularnością spośród polskich śpiewaków okresu międzywojennego, odnosząc sukcesy na scenach czołowych teatrów świata, jak również w salach koncertowych i na ekranie kinowym. Za pieniądze zarobione na scenach świata w okresie międzywojennym, wybudował w Krynicy- Zdroju willę „Patria”.
Jeden z największych tenorów świata zmarł nagle na atak serca 15 sierpnia 1966 w miejscowości Harrison pod Nowym Jorkiem. Od 1967 corocznie odbywa się w Krynicy-Zdroju Europejski Festiwal im. Jana Kiepury (dawniej: Festiwal Arii i Pieśni im. Jana Kiepury).
Literatura:
1. http://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Kiepura
2. http://www.teatrwielki.pl
3. http://www.jan.kiepura.pl
4. http://www.historyczni.webpark.pl/kiepura.htm
Zobacz również artykuł o innym wielkim człowieku związanym z Krynicą, czyli NIKIFORZE.
